بازار کار برنامه نویسی
در سال‌های اخیر، برنامه‌نویسی در ایران از یک مهارت تخصصی دانشگاهی به یکی از مهم‌ترین مشاغل آینده‌دار کشور تبدیل شده است. از اواخر دهه ۶۰ شمسی تاکنون، رشد فناوری و گسترش استارتاپ‌ها باعث افزایش چشمگیر تقاضا برای نیروهای متخصص در حوزه نرم‌افزار شده است. امروز، بسته به سطح تجربه و نوع فعالیت، درآمد برنامه‌نویسان در ایران از حدود ۲۰ میلیون تا بیش از ۱۲۰ میلیون تومان در ماه متغیر است.
هدف ما از نوشتن این مقاله این است که بازار کار برنامه نویسی در ایران و اقصی نقاط جهان را بررسی کنیم و میزان درآمد و رشد روز افزون آن را مورد بررسی قرار دهیم و اطلاعاتی راجع به کار، سمت ها و درآمدشان ارئه دهیم ابتدا مختصر اطلاعاتی راجع به برنامه نویسی و تاریخچه ی آن نوشته و سپس راجع به بازارکار آن در ایران و دنیا به بحث می پردازیم.
برنامه نویسی چیست؟
به زبان ساده برنامه نویسی به معنای نوشتن دستورات و فرمان‌هایی به زبان کامپیوتر است که سیستم (کامپیوتر) آن را متوجه شود و آن ها را یکی پس از دیگری اجرا کند. همان طور که انسان ها از زبان به عنوان وسیله ای برای انتقال مفاهیم و منظورات خود استفاده می کنند کامپیوتر نیز برای فهمیدن دستورات نیاز به زبانی دارد که دستورات را تحلیل و اجرا کند.
تاریخچه برنامه نویسی
می توان گفت تاریخچه برنامه نویسی به سال ها قبل باز می گردد وتوسط فردی به نام charles babbage ایده‌ی اولین ساخت ماشین بخاری را داد که به صورت مکانیکی یکسری کارها را انجام می داد.
ایده ماشین های قابل برنامه ریزی توجه خانمی به نام ada lovelace را جلب کرد که یک ریاضیدان بود و می توان او را اولین برنامه نویس دنیا دانست که زبان ADA نیز به احترام ایشان نامگذاری شد. اما سال ها بعد ارتش ایالات متحده اولین کامپیوتر به معنای واقعی را ساخت که به آن Electronic Numerical Integrator and Computer یا به اختصار ENIAC می گفتند.
برنامه نویسی در ایران
علم کامپیوتر و برنامه‌نویسی از اواخر دهه ۶۰ شمسی وارد دانشگاه‌های ایران شد و توسط استادان برجسته‌ای مانند استاد محمدتقی روحانی رانکوهی آموزش داده شد. در دهه ۷۰، با گسترش فناوری در جهان، این رشته در ایران نیز رشد چشمگیری یافت و علاقه‌مندان بسیاری جذب آن شدند. از آن زمان تاکنون، برنامه‌نویسی به یکی از مهم‌ترین و پرطرفدارترین حوزه‌های کاری در کشور تبدیل شده است.
در دو دهه اخیر، پیشرفت سریع تکنولوژی، رشد استارتاپ‌ها و افزایش نیاز شرکت‌ها به خدمات نرم‌افزاری باعث شده است که تقاضا برای نیروهای متخصص در زمینه برنامه‌نویسی روزبه‌روز افزایش یابد. امروزه برنامه‌نویسی نه‌تنها به‌عنوان یک مهارت فنی بلکه به‌عنوان یک شغل پردرآمد و آینده‌دار شناخته می‌شود.
بازار کار برنامه نویسی در ایران
بازار کار برنامه‌نویسی در ایران را می‌توان به سه دسته کلی تقسیم کرد:
- استخدام در بخش دولتی
- فعالیت در شرکت‌های خصوصی
- آزادکاری یا فریلنسری و ایده‌پردازی
در بخش دولتی، میزان حقوق و مزایا طبق «قانون مدیریت خدمات کشوری» مشخص می‌شود و به‌طور میانگین حقوق یک برنامه‌نویس دولتی در سال ۱۴۰۴ بین ۲۵ تا ۴۰ میلیون تومان در ماه است. البته این رقم بسته به سابقه، مدرک تحصیلی و نوع سازمان متفاوت خواهد بود.
در بخش خصوصی، درآمد برنامه‌نویسان بسیار متنوع‌تر است و به عواملی چون تخصص، تجربه، نوع پروژه، شهر محل کار و نوع قرارداد بستگی دارد. برای مثال:
- مدیر پروژه بین ۹۰ تا ۱۲۰ میلیون تومان در ماه
- سرپرست تیم یا لید فنی حدود ۷۰ تا ۹۰ میلیون تومان
- توسعه‌دهندگان ارشد (Senior Developer) بین ۵۰ تا ۷۰ میلیون تومان
- توسعه‌دهندگان میانی (Mid-level) حدود ۳۵ تا ۵۰ میلیون تومان
- توسعه‌دهندگان تازه‌کار (Junior Developer) بین ۲۰ تا ۳۰ میلیون تومان
افرادی که مهارت‌های تخصصی‌تر مانند هوش مصنوعی، DevOps، React، Node.js یا .NET Core دارند معمولاً حقوق بالاتری دریافت می‌کنند و بعضاً در شرکت‌های بین‌المللی به‌صورت ریموت همکاری می‌کنند که درآمد دلاری دارند.
در مدل آزادکاری (Freelancing)، درآمد کاملاً به مهارت، روابط کاری و میزان پروژه‌های فعال بستگی دارد. برخی از فریلنسرهای حرفه‌ای که مشتریان خارجی دارند، ماهانه بیش از ۱۵۰ میلیون تومان نیز درآمد دارند.
در مدل ایده‌پردازی و توسعه نرم‌افزار اختصاصی، گروهی از برنامه‌نویسان روی یک محصول نرم‌افزاری یا ایده خاص کار می‌کنند. اگر محصول موفق باشد، سود حاصل می‌تواند چندین برابر حقوق ماهانه باشد. نمونه‌هایی از این نوع فعالیت، طراحی نرم‌افزار سفارشی، پلتفرم‌های وب، اپلیکیشن‌های موبایل و ابزارهای SaaS هستند که می‌توانند درآمد پایدار و بلندمدت ایجاد کنند.
بازار کار برنامه نویسی در دنیا
در چند سال گذشته، بخش فناوری شاهد رشد قابل توجه و همچنین دسترسی گسترده‌تر به توسعه بوده است. تعداد بیشتری از متخصصان، شغل‌های خود را به عنوان توسعه‌دهنده انتخاب می‌کنند یا به بررسی نقش‌های مختلف فراتر از موقعیت‌های سنتی توسعه‌دهنده می‌پردازند، مانند طراحان، تحلیل‌گران، مهندسین و غیره. تا سال ۲۰۲۵، تعداد توسعه‌دهندگان حرفه‌ای در سراسر جهان تقریباً به ۲۰.۸ میلیون نفر رسید. نمودارهای زیر روند تغییرات در تعداد کل توسعه‌دهندگان حرفه‌ای جهان بین سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۵ را نشان می‌دهند.
تعداد توسعه‌دهندگان نرم‌افزار (میلیون نفر)
این نمودار نشان می‌دهد که تعداد توسعه‌دهندگان نرم‌افزار در سطح جهان چگونه رشد کرده است. از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۵، تعداد توسعه‌دهندگان حرفه‌ای به‌طور مداوم افزایش یافته و تا سال ۲۰۲۵ تقریباً به ۲۰.۸ میلیون نفر رسیده است. این روند بیانگر افزایش تقاضا و فرصت‌های شغلی در حوزه نرم‌افزار است.
۱۵ کشور برتر از نظر تعداد توسعه‌دهندگان حرفه‌ای
این نمودار ۱۵ کشوری را نشان می‌دهد که بیشترین تعداد توسعه‌دهنده حرفه‌ای را در جهان دارند. کشورهایی مانند ایالات متحده، هند و چین در صدر قرار دارند و سهم قابل توجهی از بازار کار برنامه‌نویسی جهانی را در اختیار دارند.
تعداد توسعه‌دهندگان حرفه‌ای بر اساس گروه‌های سنی (میلیون نفر)
این نمودار نشان می‌دهد که توسعه‌دهندگان حرفه‌ای در چه گروه‌های سنی قرار دارند. بیشترین جمعیت در رده سنی ۲۵ تا ۳۴ سال مشاهده می‌شود، که نشان‌دهنده حضور قوی نسل جوان در صنعت فناوری و توسعه نرم‌افزار است.
تعداد توسعه‌دهندگان نرم‌افزار در ۱۳ کشور برتر
این نمودار تمرکز بر ۱۳ کشور با بیشترین توسعه‌دهندگان نرم‌افزار دارد و نشان می‌دهد که چگونه توزیع توسعه‌دهندگان در سطح جهان متوازن نیست و برخی کشورها سهم بیشتری در بازار جهانی دارند.
تعداد توسعه‌دهندگان نرم‌افزار بر اساس گروه سنی
این نمودار جزئیات بیشتری از ساختار سنی توسعه‌دهندگان ارائه می‌دهد و نشان می‌دهد که بیشترین فعالیت حرفه‌ای مربوط به رده‌های سنی جوان و میانسال است، در حالی که جمعیت سالمند کمتر در این حوزه فعال است.
تعداد توسعه‌دهندگان نرم‌افزار بر اساس تجربه حرفه‌ای
این نمودار نشان می‌دهد که توسعه‌دهندگان چگونه بر اساس سال‌های تجربه حرفه‌ای دسته‌بندی می‌شوند. بیشترین تعداد توسعه‌دهندگان در دسته تجربه متوسط (۳ تا ۱۰ سال) قرار دارند، که نشان‌دهنده مسیر یادگیری و رشد طبیعی در صنعت است.
تعداد توسعه‌دهندگان نرم‌افزار بر اساس فعالیت‌های انجام‌شده
این نمودار نشان می‌دهد که توسعه‌دهندگان در چه فعالیت‌هایی مشغول هستند، مانند توسعه وب، توسعه موبایل، طراحی رابط کاربری، یا تحلیل داده. این اطلاعات به درک بهتر تخصص‌ها و تمرکزهای حرفه‌ای کمک می‌کند.
تعداد توسعه‌دهندگان نرم‌افزار بر اساس عنوان شغلی
این نمودار نقش‌ها و عناوین شغلی توسعه‌دهندگان را نشان می‌دهد، از مهندس نرم‌افزار گرفته تا توسعه‌دهنده Frontend یا Backend، و به وضوح توزیع مشاغل در این حوزه را نمایش می‌دهد.
تعداد توسعه‌دهندگان نرم‌افزار بر اساس زبان برنامه‌نویسی اصلی
این نمودار نشان می‌دهد که کدام زبان‌های برنامه‌نویسی بیشترین استفاده را به عنوان زبان اصلی دارند. زبان‌هایی مانند JavaScript، Python و Java بیشترین محبوبیت را دارند و نقش مهمی در بازار کار ایفا می‌کنند.
تعداد توسعه‌دهندگان نرم‌افزار بر اساس زبان برنامه‌نویسی استفاده‌شده در ۱۲ ماه گذشته
این نمودار تغییرات و روند استفاده از زبان‌های برنامه‌نویسی در یک سال گذشته را نشان می‌دهد و نشان می‌دهد کدام زبان‌ها بیشتر برای پروژه‌های واقعی استفاده شده‌اند.
تعداد توسعه‌دهندگان نرم‌افزار بر اساس نوع نرم‌افزار
این نمودار دسته‌بندی توسعه‌دهندگان بر اساس نوع نرم‌افزارهایی که توسعه می‌دهند ارائه می‌دهد، از جمله نرم‌افزار تجاری، اپلیکیشن موبایل، بازی، یا نرم‌افزارهای متن‌باز.
تعداد توسعه‌دهندگان نرم‌افزار بر اساس پلتفرم‌ها
این نمودار نشان می‌دهد که توسعه‌دهندگان بیشتر روی چه پلتفرم‌هایی فعالیت می‌کنند، مانند وب، موبایل، دسکتاپ یا پلتفرم‌های ابری، و روندهای تمرکز فناوری را مشخص می‌کند.
تعداد توسعه‌دهندگان نرم‌افزار بر اساس سیستم‌عامل
این نمودار نشان می‌دهد که توسعه‌دهندگان بیشتر روی چه سیستم‌عامل‌هایی کار می‌کنند، از جمله Windows، macOS، Linux و سیستم‌عامل‌های موبایل، و اهمیت هر پلتفرم در بازار کار را مشخص می‌کند.
نتیجه گیری
با توجه به پیشرفت روز افزون تکنولوژی کشور های صاحب تکنولوژی دائماً در حال ارتقا سطح تکنولوژی و پیشرفت در این زمینه هستند و هزینه ی بالایی برای پیشرفت تکنولوژی و ارتقا سطح این صنعت پرداخت می کنند و نیاز به مهندسان نرم افزار روز به روز افزایش می یابد.بنا بر این می توان با فراگیری این علم به پیشرفت خود و جامعه ی جهانی کمک شایانی کرد.
شرکت طراحی سایت پایدار سامانه آماده ارائه خدمات طراحی سایت، سئو، طراحی اپلیکیشن، طراحی نرم افزار سفارشی و … می باشد.
شرکت پایدار سامانه، نشان‌دهنده رویایی جذاب و پر احساس در دنیای فناوری و خدمات دیجیتال است. ما با آتشی برافروخته از انگیزه و تعهد، تمام تلاش خود را به کار می‌گیریم تا برای مشتریان عزیزمان، تجربه‌ای بی‌نظیر از خدمات بی‌مانند را فراهم آوریم. تیم متخصص و پرانرژی ما، همیشه در حال جلب رضایت شما و بهبود پیوسته خدماتمان است. ما اعتقاد داریم که موفقیت ما به واسطه موفقیت شماست و همچنین با تکیه بر مفهوم برد-برد، مسیر مشترکی را با شما طی می‌کنیم. اینجاست که ما نه تنها شرکتی هستیم، بلکه یک خانواده‌ی پایدار و احساسی که در کنار شماست. ما برای پیوستن به مسیر موفقیت شما و ایجاد تفاوت واقعی در دنیای دیجیتال همراه شما هستیم.
نظرات کاربران
مهاجری
من خودم تو یه شرکت خصوصی کار می‌کنم، دقیقاً همینجوریه که گفتین. تجربه و تخصص خیلی تو حقوق تأثیر داره. مقاله عالی بود
سعید
من تازه دارم برنامه‌نویسی یاد می‌گیرم، خیلی خوب بود این مقاله. واقعاً انگیزه گرفتم که ادامه بدم 👏
دیدگاه شما
از همین دسته بندی